Պետբյուջեով Սևանա լճի էկոհամակարգի պահպանմանն ուղղված միջոցներ

ՀՀ 2014 թվականի պետական բյուջեից Սևանա լճի էկոհամակարգի պահպանման, վերականգնման, լճի հարակից շրջանների բարելավման միջոցառումների կազմակերպման համար, պետական հատկացումը կազմում է 605251 հազ. դրամ, որն ուղղված է Սևանա լճի ավազանը և դրա շրջակա միջավայրը բարելավելու գործին: Առանձին ուղղություններով կատարվեիք աշխատանքները և ընդհանուր բյուջետային հատկացումներից դրանց մասնաբաժինը ստորև դիագրամի և տեքստային նկարագրի տեսքով:

Սևանա լճի հարակից, ջրածածկման ենթակա տարածքների անտառամաքրման աշխատանքներ:

Լճի մակարդակի արհեստական բարձարցումը առաջ է քաշում ջրասուզվող (ջրածածկման ենթակա) տարածքների անտառամաքրման աշխատանքների անհրաժեշտությունը: Այն տարածքում, որտեղ նախատեսված է իրականացնել ջրածածկման աշխատանքներ պետք է նախօրոք կատարվեն ծառահատումներ, բուսածածկ տարածքների (ծառեր, կոճղեր, հող, բուսականություն) մաքրումներ, հակառակ դեպքում ջրասուզված տարածքը կճահճանա: Սևանա լճի ափամերձ շրջակայքում ջրածածկման (ողողման) հետևանքով մաքրման ենթակա տարածքը կազմում է 2843.7հա, այս տարի նախատեսվում է կատարել 95հա անտառամաքրում: Անտառամաքրման աշխատանքներին ուղղված բյուջետային հատկացումները կազմում են 125400.0 հազ դրամ, որը Սևանա լճի պահպանման համար տրամադրված գումարի 20.7%-ն է: Անտառամաքրման աշխատանքները վերահսկվում են ՀՀ բնապահպանության նախարարության կողմից:

Սևանա լճում կենդանական ռեսուրսների հաշվառման միջոցառումներ

Սևանա լճի էկոհամակարգի մասին ամբողջովին պատկերացում կազմելու համար անհրաժեշտ է կատարել որոշակի ուսումնասիրություններ, որոնց արդյունքների վրա հիմնվելով, ձեռնարկել հետագա բնապահպանական և բնօգտագործման միջոցառումները: Սևանա լճի մասին տեղեկատվության հավաքագրումը իրականացնում է ՀՀ բնապահպանության նախարարությունը, ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի հետ համատեղ, հետազոտություններ անցկացնելով լճում ձկնատեսակների, դրանց չափաքանակի, ձվադրման և դրա թույլատրելի չափի մասին: ՀՀ պետական բյուջեից կենդանական ռեսուրսների ուսումնասիրման համար տրամադրվել է 7624.3 հազ. դրամ, ինչը կազմում է ընդհանուր գումարի 1.2%-ը:

Սևանա լճում ձկան պաշարների համալրում

Սևանա լճում արժեքավոր ձկնատեսակների համալրման համար, պարբերաբար իրականացվում են արհեստական ձվադրման աշխատանքներ: Սևանա լճի մի շարք էնդեմիկ ձկնատեսակներ, այսօր զուրկ են ինքնուրույն վերարտադրության հնարավորությունից, ուստի արհեստական ձվադրումը շատ կարևոր է լճի ձկնատեսակների պահպանության համար: Ձկնատեսակների պոպուլյացիան վերականգնելու համար պարբերաբար որոշակի քանակությամբ մանրաձուկ է բաց թողնվում լիճ և որպեսզի կատարվող միջոցառումները տան ակընկալվելիք արդյունքը, հատկապես ձվադրման շրջանում որսը արգելվում է: Պետական բյուջեից Սևանա լճի ձկնատեսակների համալրման համար տրամադրված գումարը կազմում է 60000.0 հազ. դրամ, որն իր մեջ ներառում է մանրաձկների ձեռքբերման, տեղափոխման, լիճ բաց թողման և աշխատուժի հետ կապված բոլոր ծախսերը:

«Սևան» ազգային պարկի պահպանություն

«Սևան» ազգային պարկը պետության կողմից պահպանվող տարածք է, որն իր մեջ ներառում է Սևանա լիճը իր հարակից շրջաններով: «Սևան» ազգային պարկի պահպանությունը իրականացվում է «Սևան» ազգային պարկ ՊՈԱԿ-ի կողմից, ով պարտավորվում է ապահովել տարածքի էկոհամակարգի պահպանության, բնական պաշարների կայուն օգտագործման, գիտական ուսումնասիրությունների անցկացման, հանրային լողափների սպասարկման կարգը: «Սևան» ազգային պարկի տարածքում գտնվող հանրային լողափների պահպանության և հետագա օգտագործման համար պետությունը 2014 թվականի պետական բյուջեից առաջին կիսամյակի համար տրամադրել է 17721.0 հազ. դրամ: Հատկացված գումարը ուղղվելու է Սևանում հանրային լողափների թվի աճին, և դրանց հետագա պահպանմանն ուղղված ծախսերին: 2014 թվականի ընթացքում նախատեսվում է բացել ընդհանուր առմամբ 11 լողափ, և հարկ է նշել, որ գնալով լողափներից օգտվողների թիվը մեծանում է: 2011թվականին հանրային լողափներից օգտվել է 100.000 մարդ, 2012-ին`120.000, 2013-150.000: Պարկի պահպանության համար պետության տրամադրած ողջ գումարը կազում է 222859.5 հազ. դրամ, ինչը ողջ պետական հատկացումների 36.8%-ն է:

Արփա-Սևան թունելի հիմնանորոգման աշխատանքների ավարտում

Սևանա լճի մակարդակը բարձրացնելու համար 1980թվականին կառուցվեց Արփա-Սևան թունելը, որը նախատեսված է Արփա գետի ջրերը լիճ տեղափոխելու համար: Թունելը ապահովում է ջրի բարձր մակարդակը, իսկ որքան բարձր է լճի մակարդակը, այնքան ցածր է դրա ջերմաստիճանը և հակառակը: Ջրի ցածր ջերմաստիճանը շատ կարևոր է լճի ձկնատեսակների և բուսատեսակների պահպանության համար, քանի որ դրանք սովոր են սառը ջրի պայմանների: Պետական բյուջեից Արփա-Սևան թունելի շահագործմանն տրամադրված 189367.2 հազ. դրամը օգտագործվելու է թունելի անխափան և կայուն աշխատանքը ապահովելու համար:

Վերնշված միջոցառումները առաջնային անհրաժեշտության բնույթ ունեն, որոնց իրականացումը նախապես որոշված և ֆինանսավորվում է պետակության կողմից, սակայն Սևանա լճի և դրա հարակից շրջանների զարգացմանն ուղղված գործողությունների տարեկան ծրագրում ներառված են նաև այնպիսի աշխատանքներ, որոնց իրականացումը կախված է, կամ խիստ անհրաժեշտությունից, կամ էլ լրացուցիչ ֆինասական միջոցների (հովհանավորությունների, արտաքին մարմինների ֆինանսավորման) առկայությունից: Այդպիսի մի օրինակ է Սևանա լճի հարակից բնակելի տարածքներում սոցիալ-տնտեսական զարգացման նախագծերի իրականացումը (գյուղատնտեսության, թեթև արդյուանբերության, տրանսպորտի, շինարարության զարգացմանն հետևանքով, երկրում զարգացում կապրի նաև տուրիզմը), սա նախագիծ է, որը կիրականացվի միայն միջազգային ֆինանսավորման առկայության դեպքում: Սևանա լճի զարգացման տարեկան ծրագրում կան նաև կետեր, որոնց իրականացումը թեև բյուջեով հաստատված չէ, այնուամենայնիվ արտակարգ իրավիճակներում, պետությունը կատարում է դրանց վերանորոգման ծախսերը: 

Օգտակար կայքեր`
http://www.arlis.am/
http://gov.am/am/